چکیده

نقشه‌های الویت‌بندی پتانسیل سیل‌خیزی می‌توانند ابزار مناسبی برای برنامه‌ریزی‌های شهری در آینده باشند و به مدیران شهری کمک می‌کند که تا با صرف حداقل انرژی و بودجه، بیشترین خدمات شهری را به شهروندان ارائه دهند. هدف این پژوهش تعیین زیر‌حوضه‌های با بیشترین ظرفیت تولید رواناب شهرستان هوراند با استفاده از مدل فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و مدل تحلیل سلسله مراتبی فازی، با استفاده از انتخاب 16 معیار فیزیوگرافی حوزه آبخیز شامل ارتفاع بیشینه، اختلاف ارتفاع، شیب، مساحت، محیط، طول حوضه، ضریب شکل، عرض و طول مستطیل معادل، ضریب کشیدگی، تراکم زهکشی، مجموع طول آبراهه، ضریب فشردگی، طول بزرگترین آبراهه، زمان تمرکز و ارتفاع متوسط حوضه بود. در مرحله بعد بر اساس ماتریس مقایسه زوجی وزن معیار‌های تصمیم‌گیری در نرم‌افزار اکسپرت‌چویس با نرخ ناسازگاری 1 0 محاسبه و با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، توسط مدل منطق فازی‌ فرآیند فازی‌سازی آنها انجام شد. در نهایت همپوشانی لایه‌ها با استفاده از عملگر فازی جمع جبری (SUM) در نرم‌افزار 10 4 1 Arc Map نقشه‌های مربوط به الویت‌بندی زیر حوضه‌ها استخراج شد. بعد از حصول نقشه‌های نهایی مدل فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی، به 5 دسته مختلف شامل پرخطر، نسبتا پرخطر، خطرمتوسط، خطر نسبتا متوسط، خطرکم و بی‌خطر طبقه‌بندی شد. نتایج به دست آمده از مدل فرآیند تحلیل سلسله‌مراتبی نشان داد که زیر حوضه یک با وزن 23 0در طبقه پرخطر و زیرحوضه شش با وزن 12 0 در طبقه بی‌خطر قرار گرفته است و تقریبا 34 درصد سطح شهرستان در طبقه خطر سیل‌خیزی پرخطر و نسبتا ‌پرخطر و 35 درصد حوضه در طبقه خطر سیل‌خیزی متوسط و نسبتا متوسط قرار گرفته است و همچنین نتایج به‌دست آمده در فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی نشان داد که زیر‌حوضه 4 با وزن 79 0 در طبقه پر‌خطر و زیرحوضه یک با وزن 47 0 در طبقه بی‌خطر بوده و تقریبا 35 درصد سطح شهرستان در طبقه سیل‌خیزی پرخطر و نسبتا ‌پرخطر و 30 درصد حوضه در طبقه خطر سیل‌خیزی متوسط و نسبتا متوسط قرار گرفت. در این تحقیق با توجه‌ به این‌که تحلیل سلسله مراتبی فازی بر خلاف تحلیل سلسله مراتبی به جای اعداد ثابت برای قضاوت، از اعداد فازی استفاده می‌کند به‌همین دلیل استدلال در منطق فازی دقیق‌تر است در این تحقیق مدل فازی به‌عنوان مدل دقیق برای استدال و ارزیابی پتانسیل سیل‌خیزی زیر‌حوضه‌های شهرستان هوراند انتخاب شد.

کليدواژه ها

پتانسیل سیل‌خیزی، منطق فازی، مقایسات زوجی، الویت‌بندی، فاکتور فیزیوگرافی

کد مقاله / لینک ثابت به این مقاله

برای لینک دهی به این مقاله، می توانید از لینک زیر استفاده نمایید. این لینک همیشه ثابت است :

نحوه استناد به مقاله

در صورتی که می خواهید در اثر پژوهشی خود به این مقاله ارجاع دهید، به سادگی می توانید از عبارت زیر در بخش منابع و مراجع استفاده نمایید:
مرتضی عیوضی , 1400 , الویت‌بندی سیل‌خیزی زیرحوضه‌های شهری با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و تحلیل سلسله مراتبی فازی , دوازدهمین کنفرانس بین المللی مهندسی رودخانه