چکیده

موقعیت حوضه آبریز رودخانه کنارو درخاوری نقشه زمین شناسی ایرانشهر در استان سیستان و بلوچستان، در نزدیکی سه منطقه زمین ساختی بلوک لوت – بزمان ، کوه های شرق ایران و بلندی های مکران واقع گردیده است. به دلیل واقع شدن مجموعه افيوليتي شرق ايرانشهردر مجاورت محدوده ی مورد مطالعه اهمیت آن را دوچندان می نماید. بر این اساس 18 نمونه رسوب (به روش مرکب هلالی) و 5 نمونه آب در طول مسیر رودخانه و از بستر برداشت شد. نمونه ها پس از دانه بندی و آماده سازی در آزمایشگاه به روش ICP-OES وXRD تجزیه شدند. غلظت عناصر سمی( Co ، As ، Cd ، Cr ، Cu ، Pb ، Ni، Sbو Zn) غلظت رسوبات رودخانه کنارو به وسیله ضريب غني شدگي(EF) و ﺷﺎﺧﺺ ﺯﻣﻴﻦ ﺍﻧﺒﺎﺷﺖ ﻣﻮﻟﺮ (Igeo) ، و تحلیل های آماری بررسی گردید همچنين براي تعيين كاني شناسي، نمونه ها تحت تجزيه وتحليل تفريق اشعه ايكس قرار گرفتند. نتايج حاصله از آناليزXRD نشان مي دهد كه كاني هاي رسي موجود در نمونه ها عبارتند از کلریت، ایلیت و مسکویت و کانیهای غیر رسی عبارتند از کوارتز،آلبیت،کلسیت،اورتوکلاز،هورنبلند،تالک،کریزوتیل،آگات و مگنتیت است. در تمام 5 نمونه مورد آناليز XRD کانی های کوارتز،آلبیت،کلسیت،هورنبلند موجود است. مقادیر شاخص زمین انباشت برای عناصر Ag، Cr و Ni به ترتیب به میزان1.3 ،1.56 و 0.59 نشاندهنده بالا بودن این عناصر بیشتر از مقادیر استاندارد بوده و آلودگی را در محدوده مورد مطالعه نشان می دهند و همچنین نتایج حاصل از شاخص زمین انباشت نشان می دهد که رسوبات منطقه مورد مطالعه رودخانه کنارو از لحاظ عناصر Co، AS،Cu، Sb،Pb ، Zn و Cdدر محدوده ی غیرآلوده و عنصر Ni غیرآلوده تا آلودگی متوسط و عنصر Cr در محدوده ی آلودگی متوسط قرار دارند. همچنین این نتایج همچنین مویدتاثیرواحد های افیولیتی والترامافیکی منطقه بر ترکیب رسوبات منطقه می باشد. اعمال روش تحليل مؤلفه هاي اصلي بر داده ها باعث گرديد تا تعداد 10 مؤلفه ي اصلي براي داده ها تعيين گردد. 3 مؤلفه ي اول با بيش از 71% تغييرپذيري جامعه آماري را توجيه مي كنند. مؤلفه ي اول با318 39 و مؤلفه ي دوم با 69 18 و مؤلفه ي سوم با277 13 تغييرپذيري مهمترين مولفه ها هستند. مولفه ي اول شامل عناصرCo Cr و Ni است مولفه دوم شامل عنصر As Cr Zn است مولفه سوم شامل عناصر Cu وSb است. اعمال چرخش بر روي داده ها روي مولفه اول تاثيري نگذاشت اما باعث شد تركيب مولفه هاي دوم و سوم تغيير كند كه در اين حالت مولفه دوم شامل عناصرCd وAs مولفه سوم شامل عناصرAs Cr Cu و Zn که هر سه مولفه حاصل ارتباط افیولیت های منطقه است .

کليدواژه ها

رودخانه کنارو ایرانشهر، آلودگي رسوب، عناصر سمي، شاخص آلودگي، تحليل مؤلفه هاي اصلي.

کد مقاله / لینک ثابت به این مقاله

برای لینک دهی به این مقاله، می توانید از لینک زیر استفاده نمایید. این لینک همیشه ثابت است :

نحوه استناد به مقاله

در صورتی که می خواهید در اثر پژوهشی خود به این مقاله ارجاع دهید، به سادگی می توانید از عبارت زیر در بخش منابع و مراجع استفاده نمایید:
بصیر احمد براهوئی , 1400 , مطالعة آلودگي رسوبات رودخانه کنارو واقع در شرق ایرانشهر به عناصر سمی با استفاده از روش تحليل مؤلفه هاي اصلي و تعيين شاخص آلودگي , دوازدهمین کنفرانس بین المللی مهندسی رودخانه