چکیده

یکی از چالش‌های اصلی در طراحی سازه‌های مستهلک‌کننده انرژی، کاهش انرژی در جریان‌هایی با سرعت بالا‌ می‌باشد که بی‌توجهی به آن تخریب سازه هیدرولیکی را به‌همراه دارد. تندآب پلکانی و پرتاب‌کننده جامی شکل متداول‌ترین سازه‌های استهلاک انرژی در سرریز‌های اضطراری در سدها هستند. با توجه به تاثیری که عمق آب‌شستگی در پایین‌دست این سازه‌ها بر ایمنی و پایداری آن‌ها دارد، در تحقیق حاضر تأثیر زاویه‌ جت خروجی از پرتاب‌کننده جامی شکل بر تغییرات مشخصات آب‌شستگی در پایین‌دست تندآب‌های ساده و پلکانی به‌صورت آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش‌ها برای زاویه‌های جت خروجی 15 و 30 درجه پرتاب‌کننده جامی شکل، دبی‌های واحد عرض 5 13-5 66 لیتر بر ثانیه بر متر، اعماق پایاب نسبی (ht yc) 5 1-2 و شیب سرریز 1 1 انجام گردید. مقایسه نتایج حاصله نشان داد که با افزایش زاویه جت خروجی پرتاب‌کننده جامی شکل از 15 به 30 درجه، عمق حداکثر آب‌شستگی به طور متوسط برای دبی حداقل در تندآب‌های ساده و پلکانی به ترتیب به میزان 9 و 20 درصد و در دبی حداکثر به ترتیب به میزان 7 و 25 درصد کاهش می‌یابد. همچنین با افزایش زاویه جت خروجی، فاصله عمق حداکثر آب‌شستگی از انتهای لبه پرتاب‌کننده جامی شکل در پایین‌دست تندآب پلکانی نسبت به تندآب ساده در دامنه دبی‌های حداقل و حداکثر به طور متوسط به ترتیب به میزان 30 و 26 درصد کاهش یافت. مقایسه مقادیر عمق حداکثر آب شستگی برای دبی‌های حداقل و حداکثر نشان می‌دهد که با افزایش عمق پایاب از 5 1 برابر عمق بحرانی به 2 برابر آن، عمق حداکثر آب‌شستگی به طور متوسط در تندآب‌های ساده و پلکانی به ترتیب 11 و 17 درصد کاهش می‌یابد.

کليدواژه ها

پرتاب‌کننده جامی شکل، تندآب پلکانی، زاویه جت خروجی، کاهش آب‌شستگی، مستهلک‌کننده انرژی

کد مقاله / لینک ثابت به این مقاله

برای لینک دهی به این مقاله، می توانید از لینک زیر استفاده نمایید. این لینک همیشه ثابت است :

نحوه استناد به مقاله

در صورتی که می خواهید در اثر پژوهشی خود به این مقاله ارجاع دهید، به سادگی می توانید از عبارت زیر در بخش منابع و مراجع استفاده نمایید:
امیر رجائی , 1400 , مطالعه آزمایشگاهی تأثیر زاویه‌ جت خروجی پرتاب‌کننده جامی شکل بر آبشستگی موضعی در پایین‌دست تندآب پلکانی , دوازدهمین کنفرانس بین المللی مهندسی رودخانه