چکیده

قصه های عامیانه به دليل ساختار و درونمايه نمادين شان اين قابليت را دارند که از دیدگاه نقد کهن-الگويی مورد بررسی قرار بگيرند. یکی از مهم ترین کهن الگوهای وضعیت، کهن الگوی تولّد دوباره است. هدف این پژوهش استخراج برخی از پربسامدترین نمادهای کهن الگوی تولّد دوباره در قصۀ عامیانۀ سمک عیّار و تحلیل آن ها است. بنابراین؛ از دیدگاه نقد کهن الگویی به جستجوی نمادهای کهن الگوی تولّد دوباره پرداخته ایم. یافته ها نشان می دهند که؛ دو نماد قلعه و چاه در سمک عیّار از دیگر نمادهای تولد دوباره، پرکاربردتر و برجسته تر هستند. هربار یک یا چند شخصیّت در قلعه هایی چون؛ قلعۀ شاهک، قلعۀ فلکی، قلعۀ شه در، قلعۀ دوازده درّه، قلعۀ بندآفرین، قلعۀ سماوات، قلعۀ کلاغبه اسارت درمی آیند و سپس در اوج ناامیدی رهایی می یابند. چاه ها نیز همانند قلعه ها، زندان هایی هستند که شخصیت ها در آن ها دربند می شوند و سپس در اوج ناامیدی از آن ها رهایی پیدامی کنند. چاه دایۀ جادوگر، چاه زندان ارمن شاه، چاه سرای الحان، چاه در گوشه، چاه پیش تخت ارمن شاه، چاه پیرامون سرای گیتی نمای، چاه زرین کیش، چاه زیرتخت شاه جام، چاه حجرۀ زرنگار، رهایی ناباورانه و معجزه-گون شخصیت ها از اسارت و بند و دست یابی به رهایی و آزادی به منزلۀ تولد دوباره شخصیت ها است. چنان که شخصیت ها پس از رهایی به مرحلۀ دیگری از زندگی خود پای می نهند و شخصیت ها پس از تولد دوباره به؛ گنج، دیدار خضر، وصال محبوب و پادشاهی و سلطنت بر آدمیان و پریان و... دست می-یابند. این دستیابی ها رسیدن قهرمان به مرحلۀ فردیت یابی و به هم پیوستن خودآگاه و ناخودآگاه و یکپارچگی روان است.

کليدواژه ها

کارل گوستاو یونگ، نقد کهن الگویی، کهن الگوی تولّد دوباره، ادبّیات عامیانه، سمک عیّار.

کد مقاله / لینک ثابت به این مقاله

برای لینک دهی به این مقاله، می توانید از لینک زیر استفاده نمایید. این لینک همیشه ثابت است :

نحوه استناد به مقاله

در صورتی که می خواهید در اثر پژوهشی خود به این مقاله ارجاع دهید، به سادگی می توانید از عبارت زیر در بخش منابع و مراجع استفاده نمایید:
سوسن جبری , 1399 , تحلیل نمادهای کهن الگویی تولّد دوباره در سمک عیّار , پانزدهمین همایش بین المللی انجمن ترویج زبان و ادب فارسی