چکیده

فعل ملموس، ساختی از فعل در زبان فارسی امروز است که در گویش و گاه نوشتار به کار می رود. این فعل، کاری را در شرف وقوع یا در حال انجام آن بیان می کند؛ این فعل در زبان فارسی سابقه ی چندانی ندارد؛ و در گذشته ی نه چندان دور، از مضارع اخباری و ماضی استمراری به جای آن اسفاده می شده است. از ویژگی فعل ملموس در زبان فارسی رسمی، عدم امکان منفی کردن آن است؛ نمی توان گفت: «داشتم نمی رفتم.» یا «دارم نمی-روم.». در گویش مردم بندرخمیر فعل ملموس به صورت فعلی تام و کامل وجود دارد؛ و بر خلاف فعل ملموس در زبان فارسی رسمی، قابل منفی شدن نیز است. (مانند: نَگُتِنُم، nagotenom، دارم می گویم، و nanagotenom در حال گفتن نیستم، برای مضارع، و مَگُتِر،magoter، داشتم می گفتم، و namagoter در حال گفتن نبودم، برای ماضی). نکته ی قابل تأمل این فعل در گویش بندرخمیر اینکه، این فعل در ساخت مضارع خود با واج «نـَ» (na) آغاز می شود یعنی هنگام کاربرد آن، فعل هایی داریم که با واج «نـَ» آغاز می شوند اما منفی نیستند؛ مانند: نَرَفتِنُم (naraftenom، دارم می روم)، نَدیدِنُم (nadidenom، دارم می بینیم)، نَبُردِنُم (nabordenom، دارم می برم)،... . این افعال در هنگام منفی شدن، «نـَ» نفی به آغاز آن افزوده می شود و افعالی ساخته می شود که دو واج «نـَ» در آغاز آن ها آمده است: نَنَرَفتِنُم (nanaraftenom، در حال رفتن نیستم)، نَنَدیدِنُم (nanadidenom، در حال دیدن نیستم)، نَنَبُردِنُم (nanabordenom، در حال بردن نیستم)، ... .

کليدواژه ها

گویش، دستور، فعل، فعل ملموس، بندرخمیر

کد مقاله / لینک ثابت به این مقاله

برای لینک دهی به این مقاله، می توانید از لینک زیر استفاده نمایید. این لینک همیشه ثابت است :

نحوه استناد به مقاله

در صورتی که می خواهید در اثر پژوهشی خود به این مقاله ارجاع دهید، به سادگی می توانید از عبارت زیر در بخش منابع و مراجع استفاده نمایید:
حسین میرزا نیک نام , 1399 , فعل ملموس در گویش بندرخمیر , پانزدهمین همایش بین المللی انجمن ترویج زبان و ادب فارسی