نویسندگان :
خلیل کهریزی ( دانش‌آموختۀ دکتری دانشگاه رازی )
چکیده
ضرب المثل معروف «مور چون پر درآورد، هلاکش فرارسد» به ریخت ها و شکل های گوناگون در ادب فارسی و زبان مردم رواج یافته و در فرهنگ و ادب عربی نیز بازتاب یافته است. این ضرب‌المثل با یک باورِ کهنِ ایرانی که بر پایۀ آن «مور مار گردد»، پیوندی پنهان دارد و یادآورِ عقاید زردشتیان دربارۀ خرفستران است. ما در این مقاله کوشیده‌ایم، ضمن توضیحی دربارۀ خرفستران و جایگاه مورچه و مار در بین آنها، ریشۀ ایرانی و داستانِ کهنِ این ضرب‌المثل را به دست دهیم که در یک روایتِ ایرانی در بندهش بازتاب یافته و بر پایۀ آن مورچه پس از سیصد سال به مار پَر دار تبدیل می‌شود و تنها بازِ سپید می‌تواند آن را بکُشد. درنگ در این روایتِ کوتاه به نیکی نشان می‌دهد ریشۀ هلاک شدنِ مورچه پس از پر درآوردن به یک باورِ ایرانی برمی‌گردد که در قالبِ یک باورِ کهن و داستانزدی شناخته‌شده در فرهنگ ایرانی به جای مانده و به عنوان یک ضرب‌المثل به فرهنگ عربی نیز نفوذ کرده است.
کليدواژه ها
داستانزد، ضرب المثل، خرفستر، مورچه، مار
نحوه استناد به مقاله
در صورتی که می خواهید در اثر پژوهشی خود به این مقاله ارجاع دهید، به سادگی می توانید از عبارت زیر در بخش منابع و مراجع استفاده نمایید:
خلیل کهریزی , 1399 , داستانزدی کهن و باوری ایرانی , پانزدهمین همایش بین المللی انجمن ترویج زبان و ادب فارسی
